درمان دیابت نوع 2 با سلولهای بنیادی؛ واقعیت علمی یا درمان آزمایشی؟
دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن و پیشرونده است که کنترل آن معمولاً به ترکیبی از اصلاح سبک زندگی، دارودرمانی و در برخی موارد تزریق انسولین نیاز دارد.
با وجود پیشرفتهای قابلتوجه در درمانهای دارویی، بسیاری از بیماران همچنان با چالشهایی مانند مقاومت به انسولین، نوسانات قند خون و عوارض بلندمدت مواجه هستند.
همین محدودیتها باعث شده پژوهشگران به روشهای نوین درمانی از جمله سلولهای بنیادی بهعنوان یک رویکرد تحقیقاتی توجه ویژهای نشان دهند.
در دارو دات کام، احتمال درمان دیابت نوع ۲ با سلولهای بنیادی را بررسی کردهایم؛ با ما همراه باشید.
چرا سلولهای بنیادی در دیابت نوع ۲ مورد توجه قرار گرفتهاند؟
سلولهای بنیادی به دلیل توانایی ترمیم بافتهای آسیبدیده و تنظیم پاسخهای التهابی بدن، بهعنوان یک گزینه بالقوه در درمان بیماریهای متابولیک مورد بررسی قرار گرفتهاند.
در دیابت نوع ۲ که ترکیبی از مقاومت به انسولین و اختلال عملکرد سلولهای بتای پانکراس وجود دارد، این ویژگیها توجه محققان را به امکان استفاده از سلولهای بنیادی برای بهبود کنترل قند خون جلب کرده است. هدف اصلی این مطالعات، بهبود عملکرد متابولیک بدن است، نه جایگزینی کامل درمانهای استاندارد فعلی.
Preclinical studies and early-phase clinical trials of mesenchymal stem cell therapy in type 2 diabetes have primarily reported modest improvements in glycemic parameters, such as reductions in HbA1c levels and insulin requirements, rather than demonstrating a curative effect. These findings suggest a potential benefit in metabolic control; however, the results should be interpreted with caution and do not support replacing established standard therapies
«مطالعات پیشبالینی و کارآزماییهای فاز اولیه درمان با سلولهای بنیادی مزانشیمی در دیابت نوع ۲ به جای ایجاد درمان قطعی، اغلب بهبودهای نسبی در شاخصهای گلیکمی (مانند کاهش HbA1c و نیاز به انسولین) و اثرات مفید بر کنترل متابولیک را گزارش کردهاند، اما این نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند و نمیتوان آنها را بهعنوان استاندارد درمان قطعی مطرح کرد.»
(منبع)
سلولهای بنیادی چگونه میتوانند به بهبود دیابت نوع ۲ کمک کنند؟
مطالعات آزمایشگاهی و کارآزماییهای بالینی اولیه نشان میدهند که سلولهای بنیادی، بهویژه سلولهای بنیادی مزانشیمی، ممکن است از مسیرهای مختلفی بر فرآیندهای مرتبط با دیابت نوع ۲ تاثیر بگذارند. این تأثیرات عمدتاً حمایتی و تعدیلکننده هستند و هنوز در مرحله تحقیقاتی قرار دارند.
تأثیر بر مقاومت به انسولین
یکی از مشکلات اصلی در دیابت نوع ۲، کاهش پاسخ سلولها به انسولین است. شواهد اولیه نشان میدهد سلولهای بنیادی میتوانند با کاهش التهاب مزمن و بهبود سیگنالدهی انسولین در بافتها، به کاهش مقاومت به انسولین کمک کنند؛ اثری که میتواند در برخی بیماران به کنترل بهتر قند خون منجر شود.
بهبود عملکرد سلولهای بتای پانکراس
در دیابت نوع ۲، عملکرد سلولهای بتای پانکراس بهتدریج کاهش مییابد. برخی مطالعات نشان دادهاند سلولهای بنیادی ممکن است با ترشح فاکتورهای رشد و اثرات ترمیمی، از سلولهای بتای باقیمانده محافظت کرده یا عملکرد آنها را بهبود دهند، هرچند این اثرات محدود و غیرقطعی هستند.
اثرات ضد التهابی و ایمنیتنظیمگر
التهاب مزمن نقش مهمی در پیشرفت دیابت نوع ۲ دارد. سلولهای بنیادی بهواسطه خواص ضدالتهابی و ایمنیتنظیمگر خود میتوانند محیط التهابی بدن را تعدیل کنند و از این طریق به بهبود وضعیت متابولیک کمک نمایند.
آیا دیابت نوع ۲ با سلولهای بنیادی درمان قطعی میشود؟
در حال حاضر، هیچ شواهد علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد سلولهای بنیادی میتوانند دیابت نوع ۲ را بهطور کامل و دائمی درمان کنند. نتایج مطالعات موجود عمدتاً به بهبود نسبی شاخصهایی مانند HbA1c یا کاهش نیاز به دارو در برخی بیماران اشاره دارند و این روشها همچنان در مرحله کارآزمایی بالینی قرار دارند.
چرا باید مراقب ادعاهای درمان قطعی بود؟
بسیاری از ادعاهای مطرحشده درباره درمان قطعی دیابت نوع ۲ با سلولهای بنیادی پشتوانه علمی قوی ندارند و گاهی مبتنی بر مطالعات محدود یا غیرکنترلشده هستند. این نوع تبلیغات میتواند بیماران را از درمانهای استاندارد و مؤثر دور کند و حتی با ریسکهای پزشکی همراه باشد. هر روش درمانی که وعده درمان قطعی میدهد، بدون تأیید نهادهای معتبر پزشکی، باید با احتیاط جدی بررسی شود.
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
اگر مبتلا به دیابت نوع ۲ هستید، سلولهای بنیادی را باید بهعنوان یک روش تحقیقاتی و آیندهمحور در نظر بگیرید، نه جایگزین درمانهای اثباتشده فعلی. تصمیمگیری درباره هرگونه روش نوین درمانی باید تنها با نظر پزشک متخصص و بر اساس شواهد علمی معتبر انجام شود. کنترل اصولی دیابت همچنان بر پایه سبک زندگی سالم، پایش منظم قند خون و درمانهای تایید شده پزشکی است.
منابع مقاله:
link.springer | pmc | pubmed
نظرات